Home Kennis De beheersverordening onder de loep genomen

De beheersverordening onder de loep genomen

22 augustus 2014
Daniëlle Roelands - Fransen

Het instrument van de beheersverordening dat per 1 juli 2008 in artikel 3.38 Wro is verankerd, heeft tot op heden in de jurisprudentie nog relatief weinig aandacht gehad. ‘Onbekend maakt onbemind’, lijkt wel enigszins van toepassing te zijn op de beheersverordening. Een drietal – min of meer gelijkluidende – uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van 6 augustus jl. biedt goed inzicht in de manier waarop dit instrument kan worden gebruikt. De uitspraken zijn daarmee zeer waardevol voor de praktijk.

Wat was er aan de hand?

De gemeenteraad van Zundert had bij besluit van 26 mei 2011 de beheersverordening ‘Buitengebied Rijsbergen’ vastgesteld. Daarbij was als uitgangspunt genomen dat de onbenutte uitbreidings- en gebruiksmogelijkheden voor agrarische bedrijven waren ingeperkt. De beheersverordening bood vervolgens het planologisch kader voor de beoordeling van aanvragen om omgevingsvergunning. Naar aanleiding van een serie geweigerde omgevingsvergunningen, ontstond een juridische discussie over de reikwijdte van de beheersverordening.

In een uitspraak van 10 januari 2014 oordeelde de Rechtbank Zeeland-West-Brabant nog dat de besluiten waarbij de omgevingsvergunningen werden geweigerd, dienden te worden vernietigd. De beheersverordening die ten grondslag was gelegd aan de weigeringsbesluiten werd door de Rechtbank onverbindend geacht.

In hoger beroep wordt deze uitspraak van de Rechtbank echter vernietigd en biedt de Afdeling bestuursrechtspraak in zijn uitspraken van 6 augustus jl. een heldere lijn voor wat betreft het toepassingsbereik van de beheersverordening en de wijze van bekendmaking van de beheersverordening.

Hierbij de belangrijkste lessen uit deze uitspraken:

  • Door het besluit tot vaststelling van de beheersverordening bekend te maken in de Staatscourant en op de gemeentelijke website waar is voorzien in een link naar de landelijke voorziening www.ruimtelijkeplannen.nlwordt voldaan aan hetgeen met artikel 139 Gemeentewet wordt beoogd: zorgen dat het besluit voor een ieder kenbaar is.
  • Het ontsluiten van de integrale tekst van de beheersverordening op een manier waarbij op www.ruimtelijkeplannen.nl eerst op het besluitvlak dient te worden ingezoomd, acht de Afdeling bestuursrechtspraak een voldoende toegankelijke en laagdrempelige manier om de integrale tekst te ontsluiten. Daartoe is niet vereist dat de integrale tekst reeds verschijnt via zoeken op ‘locatie’ of ‘naam van het ruimtelijk plan’.
  • Een beheersverordening is blijkens de parlementaire geschiedenis bedoeld voor gebieden met een lage ruimtelijke dynamiek. Dat betekent enerzijds dat in beperkte mate ruimtelijke ontwikkelingen zijn toegestaan die ook waren toegestaan onder het voorheen vigerende ruimtelijke regime. De omstandigheid dat veel aanvragen om omgevingsvergunning zijn ingediend in een gebied waar een beheersverordening geldt, vloeit niet de verplichting voorts om in de beheersverordening ook te voorzien in de nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Tegelijkertijd staat niets eraan in de weg om onbenutte uitbreidings- en gebruiksmogelijkheden in een beheersverordening te beperken indien deze niet langer in een goede ruimtelijke ordening voorzien (Kamerstukken II 2006/07, 30 938, nr. 7, par. 6
    ).

Hoewel inmiddels de meeste gebieden in Nederland een geactualiseerde/actuele planologische regeling kennen, kan de beheersverordening een heel goed alternatief vormen voor het bestemmingsplan. Vormen deze uitspraken daarom wellicht de opmaat naar een ‘revival’ van de beheersverordening?

Bronnen:

Rb Zeeland-West-Brabant, 10 januari 2014, ECLI:NL:RBZWB:2014:96

AbRvS 6 augustus 2014, nrs. 201401491/1/A1, 201401493/1/A1 en 201401498/1/A1